دلیل محبوبیت دکتر منتظری
www.isna.ir
هر خبرنگار تئاتری در طول سال‌های فعالیتش با این موضوع مواجه می‌شود که هنرمندان تئاتر با تمام تفاوت افکار و دیدگاه‌هایشان، روی یک نکته اتفاق نظر دارند و آن اینکه: «دوره‌ی مدیریت علی منتظری دوره‌ی خوبی در عرصه تئاتر کشور بوده است» اما راز این اتفاق نظر چیست؟
به گزارش خبرنگار تئاتر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، سال‌ها از دوره مدیریت دکتر علی منتظری در تئاتر می‌گذرد اما همچنان نام او به عنوان یکی از مدیران درخشان تئاتر به نیکی یاد می‌شود و او جزو معدود مدیرانی است که پس از گذشت سال‌های بسیار، همچنان نزد تئاتری‌ها محبوب است.
جالب اینجاست حتی نسل جدید هنرمندان تئاتر یعنی کسانی که در دوره مدیریت علی منتظری در تئاتر نبوده‌اند، هم باور دارند که تئاتر در دوره مدیریت دکتر منتظری دوران طلایی خود را تجربه کرده است.
علی منتظری مدیری است که از سال 65 تا سال 72 در مرکز هنرهای نمایشی حضور داشت و همچنان پس از این همه سال هنرمندان تئاتر با او در ارتباط هستند. گاه با تماس‌های تلفنی جویای حالش می‌شوند و گاهی در دفتر کارش به دیدار او می‌روند.
اما به تازگی یکی از مدیران حوزه نمایش در جلسه‌ای رسمی با دانشجویان تئاتر و در پاسخ به سخن یکی از دانشجویان، مطالبی را درباره دکتر منتظری مطرح کرد. مطالبی که با واکنش هنرمندان تئاتر روبه‌رو شد. ما هم در سرویس تئاتر ایسنا سراغ تعدادی از هنرمندان شاخص تئاتر رفتیم که از نزدیک با شیوه مدیریت دکتر منتظری آشنایی دارند، و از آنها فقط یک پرسش پرسیدیم: «چرا علی منتظری در تئاتر ایران مدیر خوبی بوده است؟»
مهمترین کار منتظری از دیدگاه رضا کیانیان
رضا کیانیان بازیگر شناخته شده تئاتر و سینما در پاسخ به پرسش ما توضیح داد: مهمترین کاری که علی منتظری در آن زمان انجام داد، گرفتن ردیف بودجه تئاتر در مجلس بود. او آنقدر در مجلس رفت‌وآمد کرد تا توانست برای تئاتر ردیف بودجه مشخص تصویب کند و این بسیار مهم بود.
بازیگر نمایش‌های «ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی» و «یادگار سال‌های شن» درباره اهمیت این موضوع افزود: اهمیت تعریف این ردیف بودجه از این جهت بود که دیگر در هیچ دوره‌ای، تغییر مجلس و دولت، در اختصاص این ردیف بودجه خللی ایجاد نمی‌کرد. در حالی که کمک‌های مقطعی و بودجه‌های تزریقی مانند مُسکن‌هایی هستند که فقط در یک دوره کوتاه به کار می‌آیند و همچنان همان مشکلات اقتصادی و کمبود بوجه باقی می‌ماند.
کیانیان خاطرنشان کرد: علی منتظری بودجه تئاتر را به مصوبه مجلس و قانون تبدیل کرد تا دیگر هیچ دولت و مجلسی نتواند آن را زیر پا بگذارد. او به تئاتر به لحاظ بودجه‌ای، شخصیت حقوقی داد و این هنر را از حالت اینکه مورد لطف قرار بگیرد، نجات داد.
بازیگر نمایش‌های «یک روز خاطره‌انگیز از زندگی دانشمند بزرگ وو» و «حرفه‌ای‌ها» یادآور شد: علاوه بر این، دکتر منتظری در همان سال‌ها تمام هنرمندان بزرگ تئاتر را که فراموش شده بودند، دعوت به کار کرد. او به آنها امکان کار داد و از آنان دفاع کرد، به همین دلیل باعث شد در تئاتر گشایشی ایجاد شود و نسل‌های مختلف بتوانند از تجربه‌های اساتید بزرگ تئاتر استفاده کنند.
کیانیان که همکاری‌های متعددی با حمید سمندریان کارگردان شاخص تئاتر داشته است، افزود: زمانی که نمایش «ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی» را اجرا می‌کردیم، خود دکتر منتظری می‌گفت، تعدادی از دانشجویان بارها به تماشای این تئاتر می‌آیند و یادداشت برمی‌دارند چون اجرای این اثر برای آنها همچون کلاس درس بود. همچنان که در تمام دنیا چنین است. حذف بزرگان هنر، باعث از بین رفتن علم و حضورشان، باعث گسترش علم می‌شود.
این هنرمند تئاتر با اشاره به مشکلات و وضعیت مملکت در دهه شصت یادآور شد: در آن سال‌ها به خاطر وضعیت بحرانی کشور مانند جنگ و مسائل بعد از انقلاب که طبیعتا در هر کشوری رخ می‌دهد، تئاتر خیلی در سایه قرار گرفته بود اما علی منتظری به تئاتر دوباره شخصیت داد.
هما روستا: هیچ‌کس پشت در اتاق علی منتظری نمی‌ماند
هما روستا دیگر هنرمند تئاتر نیز در پاسخ به پرسش ایسنا گفت: درِ اتاق علی منتظری همیشه به روی همه باز بود. هیچ کس پشت در اتاق او نمی‌ماند. اتاق او یک میز بزرگ داشت که همه پشت آن می‌نشستیم و سخنان‌مان را مطرح می‌کردیم. وقتی به اتاقش می‌رفتیم، حس خوشایندی داشتیم و هیچ‌کس حس بدی نداشت.
بازیگر نمایش «بازی استریندبرگ» درباره دیگر ویژگی‌های علی منتظری اضافه کرد: او آدم زلالی بود، به آنچه می‌گفت، عمل می‌کرد. دوست داشت هر کاری می‌تواند برای تئاتر انجام دهد و همیشه خیلی تلاش می‌کرد.
هما روستا همسر حمید سمندریان در ادامه سخنانش یادآور شد: حمید سمندریان سال‌ها نتوانست کار کند اما در دوره مدیریت دکتر منتظری نمایش «ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی» را با شرایط خوبی کار کردیم. این نمایش اندیشه‌های بسیاری داشت و ما نگران بودیم سانسور شود، اما اصلا سانسور نشد چون دکتر منتظری خودش پشت کارها می‌ایستاد و مشکلات را حل می‌کرد. وقتی به تئاتری‌ها می‌گفت «خیالتان راحت»، همه خیالمان راحت بود، چون او سپری برای هنرمندان تئاتر بود.حتی گاه برای مشکل حجاب بازیگران به تنهایی به قوه قضاییه رفت و اجازه نداد مشکلات به هنرمندان منتقل شود، به همین دلیل می‌گوییم مدیر خوبی بوده است.
نظر یک روزنامه‌نگار باسابقه درباره‌ی دوران مدیریت علی منتظری
اما محمد بهرامی روزنامه‌نگار باسابقه و مدیر روابط عمومی پیشین مجموعه تئاتر شهر که سال‌های سال با مرکز هنرهای نمایشی و تئاترشهر در ارتباط بوده است، در پاسخ به ایسنا گفت: در تاریخ 150 ساله تئاتر ایران، علی منتظری تنها کسی بود که توانست برای تئاتر ردیف بودجه بگیرد.
او اضافه کرد: آقای منتظری هیچ‌وقت پشت در مجلس نخوابید. بلکه بارها به کمیسیون‌های فرهنگی، تلفیق و بودجه مجلس مراجعه کرد و طرح توجیهی خود را برای اختصاص ردیف بودجه مستقل برای تئاتر ارایه کرد. او برای نمایندگان مجلس اهمیت ردیف بودجه تئاتر را توضیح داد و این مهمترین دلایل علاقه تئاتری‌ها به علی منتظری است.
بهرامی خاطرنشان کرد: درِ اتاق دکتر منتظری همیشه به روی بچه‌های تئاتر باز بود. اگر کسی قرار بود کار کند و کارش کیفیت قابل قبولی داشت، علی منتظری برایش همه کاری می‌کرد اما اگر کار کسی قابل قبول نبود پاسخش نه بود و این‌گونه نبود که به همه حتی آنها که کارشان کیفیت نداشت، پاسخ آری بدهد بلکه او از آثار ارزشمند هنری حمایت می‌کرد.
وی با اشاره به سال‌های دشوار تئاتر در دهه 60 یادآور شد: زمانی که مرکز هنرهای نمایشی را تحویل گرفت، وضعیت بسامانی نداشت اما با وقت گذاشتن و برنامه‌ریزی توانست این مرکز را سروسامان بدهد اما متأسفانه امروزه برخی دوستانی که مسوولیت می‌گیرند، سابقه این مرکز و مدیران پیشین آن را نمی‌شناسند. آنها عملکرد مدیران قبلی را بررسی نمی‌کنند تا نقاط قوت آن را ادامه دهند و نقاط ضعف را برطرف کنند.
مدیر روابط عمومی پیشین تئاتر شهر با اشاره به سخنان یکی از مدیران حوزه نمایش که به تازگی در یک جلسه رسمی مطرح شده است، تأکید کرد: با طعنه و کنایه حرف زدن نمی‌توان مدیریت کرد. کاش آقای طاهری پیش از اینکه سخنانی را در جمع دانشجویان مطرح کند، اطلاعاتی درباره مدیران قبلی‌اش به دست می‌آورد.
بهرامی متذکر شد: آقای منتظری هرگز برای تئاتر گونی پول نگرفت. مجلس که به کسی پول نمی‌دهد، مگر مجلس بانک است؟! بلکه او توانست ردیف بودجه بگیرد. اگر دانشجویی در بیان موضوعی دچار اشتباه شد، یک مدیر و بزرگتر نباید آن اشتباه را تکرار کند. ای کاش ایشان با مطالعه و دست پر پاسخگوی دانشجویان تئاتر می‌شد.
وی اضافه کرد: اولین ردیف بودجه‌ای که دکتر منتظری برای تئاتر گرفت 110 میلیون تومان بود. فکر می‌کنم این مبلغ با نرخ امروز حدود 30 میلیارد تومان می‌شود. دوستان جدید تلاش کنند دولت و مجلس را قانع کنند معادل مبلغی که دکتر منتظری در آن دوره برای تئاتر بودجه گرفت، بودجه‌ای برای تئاتر بگیرند.
عضو هیات مدیره خانه تئاتر تاکید کرد: این سخنان در سابقه خوبی که همه از دکتر منتظری داریم، هیچ خللی ایجاد نمی‌کند. او برای تئاتر این مملکت بسیار زحمت کشیده و امیدوارم مدیرانی که فعلا اختیار اداره تئاتر را در دست دارند، بدانند محبوبیت علی منتظری به خاطر کارهای خوب اوست نه گونی پول. متأسفم که مدیر جدید مرکز هنرهای نمایشی این گونه صحبت کرده است، چون حق دکتر منتظری خیلی بیش از این‌هاست.